Amigowy cykl gier Real-Time Strategy zapoczątkowała gra "Dune II - Battle for Arrakis". Była jedyna w swoim rodzaju i niepowtarzalna. Od tej pory gry strategiczne nabrały innego wymiaru, co innego zaczęło się liczyć. Na bok odeszły wszelkie gry turowe. Liczyło się szybkie myślenie. Po "Dune II" zaczęły wychodzić gry podobne, jedne lepsze, drugie gorsze, ale "Exodus" to, moim zdaniem, najlepszy naśladowca pierwowzoru.

Przed rozpoczęciem gry najlepiej przeczytać opowiadanie, które jednak nie pozwala zrozumieć jaki był koniec tej historii. Kiedy ludzie przemierzali wszechświat, kolonizując planety i nawiązując kontakt z innymi rasami, spotkali na jednej planecie opuszczone osiedla. Po ich zbadaniu, w jednym z tajemniczych budynków, znaleźli cztery kryształy, które okazały się zapiskami jednego z mieszkańców. Postanowiono je rozszyfrować i nawiązać kontakt z tajemniczą rasą. To jest krótkie streszczenie opowiadania, dzięki któremu wejdziemy w klimat "Exodusa". Po lekturze przychodzi czas na intro, które jest utrzymane w specyficznym klimacie, ale niestety gorzej jest z mową lektora, która jest czasami niewyraźna. W wersji angielskiej jest jak najbardziej w porządku, ale za bardzo słychać polski akcent. W grze walczą ze sobą dwie rasy: Moroi i Zeldowie. Poszukują surowca o nazwie ixomit, z którego produkuje się paliwo i energię. Pierwsi na planecie Exodus pojawili się Zeldowie. Po nich przybyli Moroi, którzy oprócz ixomitu poszukują też nowego domu.

Zeldowie to rasa niehumanoidalna, bardzo krwiożercza. Podbija i eksploatuje każdą napotkaną planetę. Typowa nacja wojowników (szarańcza) o bardzo rozwiniętej technologii i małym poczuciu więzi rodzinnych. Moroi są z natury pokojowo nastawieni. Rasa, która tylko walczy w samoobronie. Jest bardzo rozwinięta intelektualnie, to typowa nacja budowniczych i wynalazców. Planeta ma też rdzennych mieszkańców, ale przetrwały nieliczne osady, niektórzy zostali wzięci do niewoli a większość zabita przez Zeldów.

Zaczynając grę do wyboru mamy następujące opcje:
- Start (pierwsze co trzeba zrobić to wybrać rasę),
- Ładuj (odczyt gry),
- Opcje (gra po kablu, o autorach),
- Wyjście (powrót do systemu).

Pierwszy budynek, który jest w naszym posiadaniu to "Pierwsza Fabryka" - jest to nasz budynek główny. Początkowo możemy wybudować Elektrownię, która zawsze powinna być stawiana jako pierwszy budynek, a następnie Kopalnię Ixomitu (chociaż jedną), po której powinniśmy wybudować Rafinerię, która przetwarza wydobyte surowce na kredyty. Dalej w kolejności jest Radar, dzięki któremu uzyskujemy mapę terenu, a potem Mieszkalnia, która udostępnia nam Baraki Szkoleniowe. Dochodzimy wreszcie do fabryk, produkujących nasze jednostki mobilne oraz dalekobieżne wieże obronne.

Oczywiście jedna Kopalnia Ixomitu to nie wszystko. Szukaj źródełek i buduj kolejne. Pamiętaj jednak, aby wraz z Kopalnią budować również Rafinerię. Im więcej Kopalni i Rafinerii tym więcej kredytów na koncie, a nie będę tłumaczyć jak ważny jest to element naszej rozgrywki. W późniejszych misjach, gdy uzyskasz dostęp do mórz, uzyskasz również dostęp do ropy. Wykorzystaj również i te źródła zdobywania kredytów. Przy pomocy kredytów możemy rozbudowywać naszą bazę o kolejne zabudowania, jak i produkować to, co dla nas najważniejsze - armię.

W skład naszych oddziałów wchodzą jednostki powietrzne, lądowe i morskie. Są jednostki typowe ofensywne, defensywne, są również specjalne, jak np. budujące mosty. Poznać każdą z nich, jej możliwości i słabe strony to zadanie najważniejsze. Dodatkowym atutem gry jest to, że rasy dysponują różnymi jednostkami. Różnymi pod względem wyglądu jak i możliwości. Tak więc przed nami są właściwie dwie różne gry.

Jak w każdej strategi mamy do wykonania określoną ilość misji. Jest ich 20 dla każdej z walczących stron oraz kolejne 20 w trybie null modem. Przed każdą z nich otrzymujemy odprawę, w której nasze dowództwo stawia nam pewne cele, które musimy osiągnąć np. zniszczyć Pierwszą Fabrykę wroga, zniszczyć wszystkie jednostki, zdobyć określoną kwotę kredytów, zbudować Rafinerię Ropy. Jak widać zadania są różne, co znacznie odróżnia tą grę od "Dune II", gdzie jedynym celem było zniszczenie wszystkiego co znajdowało się na mapie (no były wyjątki w pierwszych dwóch misjach).

OPRAWA GRAFICZNO-MUZYCZNA

Stoi na wysokości zadania. Wszystko jest bardzo szczegółowe, począwszy od wybuchów, przez wygląd otoczenia, aż po takie szczegóły jak salwy oddawane przez poszczególne jednostki, dym z fabryk czy pracujący radar. Jednostki jak i budynki Moroi i Zeldów nie różnią się tylko kolorami, lecz także wyglądem, co jest niebywałym plusem. Dla przykładu w "Dune II" na początku czasami nie można odróżnić swoich jednostek od wrogich, o budynkach już nie wspominając. W "Exodus" masz wrażenie, że grając drugą rasą, grasz w całkiem inną grę.

Oprawa muzyczna jest dobra chociaż mogło być lepiej (lektor). Podczas gry występują 3 ścieżki muzyczne, które są utrzymane w klimacie gry. Autorzy mogli pokusić się jednak o wzbogacenie efektów dźwiękowych o kilka dodatkowych sampli. Nie stawia to jednak oprawy muzycznej w złym świetle, która jest na przyzwoitym poziomie.

Oprócz gry, na płycie znajduje się instrukcja w formacie HTML, w której znajdziemy porady, opisy budynków i jednostek, opowiadanie i inne ciekawe rzeczy. Jest także katalog Extras, w którym znajdują się:

• gra "Battle Space",
• kurs "Jak zrobić strategię",
• skiny do AmigaAMP-a,
• obrazki mogące służyć jako tapety na blat WB,
• obrazki z następnej gry autorów: "Husaria".

Gra występuje w trzech wersjach językowych: polskim, angielskim i niemieckim. W ostatnim przypadku włącza się intro w wersji angielskiej.

Minimalne wymagania gry to: procesor 030, AGA lub GFX, 16 MB Ram (17 MB dla wersji GFX), 1.5 MB Chip dla AGA lub 0.7 MB dla wersji GFX, CD x4, HD, OS 3.0+
Zalecane: procesor 040, AGA lub GFX, 20 MB Ram, CD x8.
Gra współpracuje z CyberGraphX 3.0+.

Gra nie sprawiała mi żadnych kłopotów. "Exodusa" polecam wszystkim fanom strategii czasu rzeczywistego. Można go nazywać konkurentem dla "Napalma". Jest to strategia dla ludzi, którzy lubią siedzieć po nocach i przechodzić misję po misji. Gra została wydana przez Sland Media, a napisana przez grupę Złoty Skarabeusz.

GARŚĆ PORAD

Oto kilka pożytecznych porad dla początkujących:

• pierwszy budynek jaki powinieneś niszczyć to Pierwsza Fabryka, bez której wróg nie może stawiać budynków.
• kiedy grasz Zeldami i masz dostęp do Laboratorium, wybuduj 12 Anihilatorów. To starczy, żeby zniszczyć całą lub większą cześć bazy przeciwnika.
• transporter ixomitu gdy jest pełny może być używany jako bomba na kółkach, jeśli naciśniemy "D" to żaden budynek i większość jednostek nie ma szans. W ten sam sposób można wykorzystać tankowca, lecz na wodzie lepiej sprawdza się mina wodna.
• w późniejszych misjach wróg może nas zaatakować Jaad-GB28/M.S.J.A, które atakują z dalekiej odległości. Najlepiej wysyłać jedną lub dwie latające jednostki by się z nimi rozprawiły.
• wysyłaj na wroga jeden, ale dobry atak. Będzie po nim dłużej odbudowywał to, co zniszczyłeś. Zyskasz przez to czas na przykład na budowę silnych jednostek.
• dobrym sposobem na powolne wykończenie przeciwnika jest użycie od 6 do 12 jednostek Jaad-GB28/M.S.J.A oraz jakieś latającej dla nich obstawy.
• zawsze eliminuj wieże obronne, gdyż zadają najwięcej strat. Innym sposobem jest zniszczenie wszystkich elektrowni by wieże przestały działać.
• kiedy masz w swoim posiadaniu Kwaterę Dowodzenia oraz niewiele jednostek obronnych, wezwij Desant. Wyjdzie taniej niż produkcja jednostek.
• w setupie naciskając prawy klawisz myszy, pokazują nam się opcje: NoPlayCD - nie odtwarza muzyki, SoftMouse - to dla tych co mają czułe myszki. Ostatnia opcja pokazuje się gdy mamy zainstalowany patch.
• nigdy nie graj w niskiej rozdzielczości, gdyż Exodus wygląda w niej okropnie. Jeśli posiadasz 030, włącz wysoką rozdzielczość, wyświetlanie "oszczędne" i ustaw maksymalną szybkość.
• w dalszych misjach działa strategia z "Dune II", polegająca na wybudowaniu wyrzutni rakiet pod samym nosem przeciwnika i tym samym rozprawienie się z wszystkimi ruchomymi obiektami wroga,
• korzystając z powyższej strategii możemy wykorzystać to do przeważenia szali na swoją korzyść. Wystarczy postawić jedną wyrzutnię wśród strategicznych budynków wroga, następnie zaznaczyć obszar (tak by zaznaczone zostały wyłącznie budynki, razem z ową wyrzutnią; nie zadziała gdy w pobliżu jest dużo ruchomych jednostek), a następnie kliknąć sobie na znaczek sprzedaży i sprzedać własną wyrzutnię oraz budynki wroga. W ten sposób, co prawda własnej kiesy nie napełnimy (nie wiem czy ma to wpływ na finanse wroga), ale miło odrobinę oszukać i wyzbyć się na przykład sztabu przeciwnika. Niestety nie testowałem tego w grze po kablu.

PS: Adres strony internetowej gdzie można zamówić grę: http://www.aksonsoft.republika.pl/. Na stronie znajduje się również łatka dla posiadaczy kart graficznych.

OD REDAKCJI

Nie wspomniano nic o pewnych drobnych mankamentach gry. Podstawowym jest fakt, że grafika, pomimo iż jest bardzo szczegółowa zdaje się być konwertowana na siłę z palety 24-bitowej na 256-cio kolorową. Użytkownicy kart graficznych również nie zostali rozpieszczeni pod tym względem, gdyż pomimo, iż gra działa na kartach graficznych (przy pomocy specjalnej łatki, którą powinniśmy otrzymać mailem wraz z zamówieniem gry lub pobrać ze strony wspomnianej wcześniej), to grafika jest niestety nadal w 256-ciu kolorach.

Exodus - The Last War - Sland Media 2000
	100		1CD
	100		68030, AGA lub GFX, 16 MB Ram, CD x4, HD, AmigaOS 3.0+
	100		http://republika.pl/akson/