Amiga podłączona do Internetu to obecnie nic nadzwyczajnego i nawet Amigi 500 dzięki Plipboxom mogą korzystać z dobrodziejstw sieci. Amigi 600 i 1200 od lat mogą korzystać z sieci dzięki tanim kartom sieciowym na PCMCIA, a duże Amigi mają do wyboru całą masę możliwości, łącznie z obecnie produkowanymi dedykowanymi kartami sieciowymi do slotów ZORRO.

Ale podpięcie Amigi do sieci to jedna kwestia, a wygodne korzystanie z zasobów internetowych to już inna sprawa. W przypadku mocniejszych maszyn, które poradzą sobie z przeglądarkami internetowymi (i MUI, które bardzo często jest wymagane przy oprogramowaniu sieciowym) sprawa jest w miarę prosta, ale co w przypadku kiedy nasza Amiga ma w najlepszym przypadku na pokładzie 68030? Posiadaczy tych słabszych konfiguracji (ale nie tylko!) powinien bardzo zainteresować pakiet UHCTools.

UHCTools to zestaw skryptów i narzędzi sieciowych stworzonych w ciągu kilku ostatnich lat przez Patrika Axelssona oraz Davida Erikssona, z początku tylko na własny użytek. Aż do 2017 roku, kiedy postanowili oni podzielić się swoimi skryptami ze społecznością Amigowców. Pakiet został ciepło przyjęty, zwłaszcza przez posiadaczy klasyków, i od tamtej pory jest nadal rozwijany i aktualizowany.

Co dostajemy po instalacji UHCTools? Przede wszystkim łatwy i szybki dostęp do zasobów największych amigowych repozytoriów oprogramowania, gier i produkcji amigowej demosceny. Łatwe przeszukiwanie Aminetu czy pobieranie najnowszych dem to coś do czego bardzo łatwo się przyzwyczaić - i co czyni UHCTools jednym z pierwszych pakietów, które instaluje się zaraz po uruchomieniu stosu TCP/IP na Amidze. Do tego kilka nowych poleceń do wykorzystania Shellu i bonus - klient Synergy.

Instalacja

Instalator UHCTools najlepiej pobrać ze strony domowej programu, lub tradycyjnie z Aminetu. Ostatnia wersja pochodzi z kwietnia 2020 roku. Wymagania UHCTools sprowadzają się do systemu 3.0 oraz połączenia z Internetem.

Po rozpakowaniu archiwum instalatora otrzymujemy katalog UHCTools ze skromną zawartością - znajdujemy tylko skrypt o nazwie Installation oraz narzędzie aget w wersjach dla systemów AROS, MorphOS oraz OS3 i OS4, służące do pobierania plików z Internetu.

Instalacja odbywa się poprzez uruchomienie skryptu Installation. Uruchomienie musi odbyć się z katalogu w którym znajduje się skrypt, gdyż szuka on narzędzia aget tylko w bieżącym katalogu. Można to też zrobić z poziomu Workbencha, skrypt ma odpowiednią ikonkę. Do instalacji UHCTools wymagana jest Amiga połączona z Internetem, bo sam proces instalacji wiąże się z połączeniem z jednym z mirrorów UHC i ściągnięciem aktualnej wersji UHCTools we właściwej architekturze (MOS/OS3/OS4/AROS). Program instaluje się na dysku systemowym, gdzie tworzy katalog UHC. Dodatkowo instalator ustawia kilka zmiennych środowiskowych w ENVARC: oraz dodaje wpisy do pliku S:user-startup. Chociaż w warunkach amigowych taka sieciowa instalacja nie jest często spotykana, to proces przebiega sprawnie i po kilku minutach mamy zainstalowane i skonfigurowane narzędzia UHC. Przed użyciem trzeba zrobić restart komputera, żeby mieć pewność, że wszystkie skrypty potrzebne UHCTools się wykonały.

Po instalacji warto wskazać UHC swoją ulubiona przeglądarkę tekstową, która będzie wykorzystywana do wyświetlania wszystkich plików readme z Aminetu i innych serwisów. Domyślną przeglądarką jest systemowa komenda C:Type, co nie jest zbyt wygodne przy dłuższych tekstach, i już lepszym wyborem jest również systemowy More lub Multiview. Przeglądarkę tekstową można ustawić edytując zmienną środowiskową UHC/READER:

SetENV UHC/READER "SYS:Utilities/More"

Wszelkie aktualizacje UHCTools odbywają się za pomocą skryptu uhcupdate, i jedyne czego wymagają to oczywiście połączenia z Internetem w celu pobrania aktualizacji z jednego z mirrorów UHC.

Aktualnie lista mirrorów zawiera pięć pozycji i stopniowo się powiększa (w kwietniu 2020 doszedł mirror na najpopularniejszym niemieckim forum - uhc.a1k.org), dzięki czemu jest większa szansa, że serwery UHC będą dostępne jeszcze przez długo i nie znikną z dnia na dzień. Pełna lista mirrorów na dzień dzisiejszy wygląda następująco:

uhc.megaburken.net
uhc.driar.se
uhc.a1k.org
uhc.fidonet.io
uhc.joacimmelin.se

Mamy już w systemie zainstalowane UHCTools, zobaczmy więc co dostajemy.

Skrypty do Aminetu

Aminetu nie trzeba przedstawiać chyba żadnemu Amigowcowi, to już od ponad 20 lat najważniejsze repozytorium amigowego oprogramowania. Posiada wygodny interfejs WWW oraz dostęp przez FTP. UHCTools oferuje jednak zestaw narzędzi do obsługi Aminetu, który doskonale sprawdzi się nawet na słabszej Amidze podłączonej do sieci, bez potrzeby instalacji przeglądarki czy nawet klienta FTP.

Do dyspozycji mamy następujące skrypty:

aminetsearch - przeszukuje archiwum Aminetu pod kątem podanych słów kluczowych i zwraca ponumerowaną listę pozycji, które zostały dopasowane do wskazanych kryteriów wyszukiwania. Ta lista jest kluczowa dla kolejnych poleceń UHCTools, bo operują one na indeksach liczbowych zwróconych w ostatnim wyszukiwaniu rozkazem aminetsearch.

aminetreadme - pobiera z Aminetu i wyświetla plik readme dla dowolnego pliku zwróconego w wyniku wyszukiwania poleceniem aminetsearch.

aminetget - pobiera z Aminetu do bieżącego katalogu archiwum wcześniej wyszukane przez aminetsearch, jako argument podajemy indeks zwrócony w wyszukiwaniu

aminetextract - podobnie jak aminetget pobierze z Aminetu wyszukane archiwum, z tym że je od razu rozpakuje w bieżącym katalogu, a samo pobrane archiwum będzie usunięte. Bardzo ułatwia i przyspiesza eksplorację zasobów Aminetu

aminetrecent - wyświetla listę ostatnio dodanych na Aminet plików, oczywiście w formie zidneksowanej listy do użycia z poleceniami aminetget, aminetextract oraz aminetreadme.

Warto zauważyć, że analogiczny zestaw narzędzi jak dla Aminetu (search, get, extraxt, recent i readme) jest również przygotowany dla użytkowników systemów NG i im dedykowanych repozytoriów, i to w każdej opcji - UHCTools obsługuje AROS Archives, MorphOS Storage i OS4Depot.

Skrypty do Fred Fish Disc Collection

O ile Aminet znają chyba wszyscy, to młodsi Amigowcy mogą mieć problem ze znajomością kolekcji dysków Freda Fisha. Ten wielki fan Amigi w latach 1986-1995 zebrał i wydał ponad 1000 dyskietek z darmowym oprogramowaniem dla Amigi, a jego dyski przed erą Aminetu były bardzo cenionym i poszukiwanym produktem. Dzisiaj trochę zapomniane i niedoceniane, nadal są kopalnią bardzo ciekawego oprogramowania, często nie do znalezienia w żadnym innym miejscu.

UHCTools dostarcza komplet narzędzi umożliwiających przeszukanie całej kolekcji dysków Freda Fisha zlokalizowanej w Internecie (dyski 1 do 1000), i działa to równie sprawnie i szybko jak w przypadku narzędzi dla Aminetu.

Mamy więc kolejno:

fishsearch - narzędzie od którego zaczynamy pracę z kolekcją Fisha, zwraca listę wyszukanych pozycji. Lista jest standardowo ponumerowana, i zawiera numer pozycji, nazwę archiwum, numer dysku na którym znajduje się znaleziony plik, jego rozmiar i krótki opis.

Analogicznie jak do aminetowych działają polecenia fishget, fishextract oraz fishreadme. Z oczywistych względów nie ma tutaj fishrecent, biblioteka od 25 lat nie jest już niestety aktualizowana, a autora kolekcji niestety nie ma z nami już od kilkunastu lat.

Skrypty do Modland i amigascne.org

Modland jest ogromnym internetowym archiwum modułów, które zawiera ok 400 tys. utworów w ponad 300 różnych formatach. UHCTools, podobnie jak w przypadku skryptów aminetowych, dostarcza narzędzia do wyszukiwania i pobierania modułów z serwisu Modland prosto na dysk Amigi. W przypadku Modland mamy do dyspozycji modlandsearch, który przeszukuje archiwum (można podać kilka słów kluczowych) oraz modlandget, które pobiera plik z listy zwróconej przez modladsearch. W praktyce wygląda to jak na poniższym screenie, gdzie szukanym modułem był "Building the towers" autorstwa JazzCata.

Dla maniaków demosceny UHCTools również będzie przydatne. Narzędzia scnesearch, scneget i scneextract pomogą znaleźć i pobrać grafikę, demo czy intro z serwisu amigascne.org. Wystarczą dwa polecenia i już możemy przebierać w grafikach Lazura, pobrać dawno nieoglądane demo czy poczytać stary magazyn dyskowy.

Skrypty do WHDLoad i WHDownload

Fani gier i programu WHDLoad na pewno zainteresują się skryptami do obsługi serwisów WHDLoad (instalatory gier do WHDLoad) - whdsearch, whdget, whdextract, whdreadme i whdrecent, oraz WHDownLoad (gotowe paczki dla WHDLoad) - whdownsearch, whdownget i whdownextract. Sposób wyszukiwania i pobierania plików jest analogiczny jak dla wcześniej opisanych serwisów, czyli działa dobrze i szybko.

Klient Synergy

Oprogramowanie Synergy jest multiplatformowym narzędziem do zarządzania wieloma komputerami za pomocą jednego zestawu myszy i klawiatury. Działa to tak, że mysz i klawiatura są podłączone do jednej z maszyn na której działa serwer Synergy. Na pozostałych maszynach natomiast instaluje się klienta Synergy, które łączą się do serwera. I właśnie takiego klienta dostajemy w pakiecie UHCTools. Od teraz nasza Amiga (lub wiele Amig) nie musi już stać na biurku, wystarczy że widzimy jej monitor. Po włączeniu na tak kontrolowanej Amidze musi tylko automatycznie uruchomić się sieć oraz klient Synergy. I tyle - mamy Amigę, która reaguje na mysz i klawiaturę podłączoną do stojącego obok laptopa z Linuxem, Windowsem czy MacOSem.

Uruchomienie klienta Synergy jest bardzo proste, przykładowy wpis do startup-sequence wygląda tak:

Run >NIL: SynergyClient 192.168.1.10 UHCAmiga1200 mac QUIET

Pierwszym argumentem jest adres IP maszyny serwera, potem podajemy nazwę naszej Amigi pod jaką będzie widział ją serwer Synergy, następnie podany jest typ serwera, który określa mapowanie klawiatury serwera na amigową.

Czy to juz wszystko?

Oczywiście, że nie. Dostajemy dużo więcej, m.in. polecenie aget, którym pobierzemy dowolny plik z WWW (tylko po http). Aget jest więc prostym odpowiednikiem popularnego na innych platformach programu wget. Dostajemy też zestaw bardzo przydatnych poleceń do zastosowania we własnych skryptach: ForEachLine, EndForEach oraz BreakForEach, za pomocą których łatwo możemy zbudować w skrypcie Shell pętlę, w której w kolejnych iteracjach możemy obrabiać kolejne linie plików tekstowych.

Przydatny może byc też skrypt drawertoadf - podany jako argument katalog jest wrzucony do pliku adf i gotowy do dystrybucji w tej formie. Pełna lista skryptów i dodatkowych poleceń jest na stronie domowej pakietu, linuksowcy na pewno zobaczą kilka znajomych nazw, jak tail czy head.

Twórcy niestety nie ustrzegli się kilku błedów. Spotkałem się z sytuacjami, w których skrypty wyszukujące znajdują w serwisie internetowym interesujące nas pliki, ale skrypt pobierający ma problem z downloadem. Dotyczyło to głównie produkcji scenowych, gdzie twórcy często nazywają swoje pliki w sposób wyszukany, z ich punktu widzenia interesujący i wyróżniający się na dysku. Problematyczne są np. moduły autorstwa XTD, gdzie często używane są w nazwach znaki ##:

Dodatkowo część skryptów odwołuje się bezpośrednio do jednego serwera uhc.driar.se, ignorując istniejącą listę mirrorów, co może spowodować problem gdy ten konkretny serwer będzie akurat z jakiegoś powodu niedostępny.

Brakuje mi też pełnej listy oprogramowania zewnętrznego, które jest wymagane i wykorzystywane przez skrypty. Wśród tego są takie oczywiste programy jak archiwizer lha, ale tez mniej oczywiste, jak np TestDevice czy TSGUI, tak więc w razie problemów warto zajrzeć do skryptu lub wspomóc się SnoopDOSem.

To wszystko to jednak drobne problemy, na które większość użytkowników może w ogóle się nie natknąć. Trzeba pamiętac ze UHCTools nie należy do olbrzymiej grupy porzuconego amigowego oprogramowania, zapomnianego przez autorów. Ten pakiet jest nadal rozwijany, zgłaszane błędy są poprawiane, a funkcjonalność wzrasta. Trzeba docenić wygodę używania nawet na najsłabszych konfiguracjach, a szybkość korzystania z obsługiwanych serwisów jest taka, że nawet posiadacze najbardziej dopalonych Amig docenią UHCTools.

Dla mnie UHCTools to amigowe "must have". Brawa dla autorów!