W tej części artykułu znajdziecie szczegółowe omówienie modeli Amig. Jak zapewne zauważyliście, zastosowany został układ chronologiczny.
Chronologiczna lista oficjalnych modeli Amigi
Na początek proponuję zapoznać się z niewielką tabelką, w której zebrałem podstawowe informacje o każdym modelu komputera wraz z krótką charakterystyczną informacją. Bardziej szczegółowe informacje znajdują się już przy konkretnych modelach.
Rok | Model | Chipset | Pamięć | System | Procesor | Dodatkowe informacje |
1985 | A1000 | OCS | 256 kB | 1.0/1.2 | 68000 | Kickstart wczytywany z dyskietki |
1987 | A500 | OCS | 512 kB | 1.2/1.3 | 68000 | Pierwszy niskobudżetowy komputer z układami OCS, slotem rozszerzeń |
1987 | A2000 | OCS/ECS | 1 MB | 1.2/1.3 | 68000 | Dostarczany także z twardym dyskiem oraz slotami Zorro II |
1989 | A2500 | OCS | 1 MB | 1.2/1.3 | 68020/68030 | Dostarczany w trzech wariantach, z czego trzeci bez AmigaOS |
1990 | A1500 | OCS/ECS | 1 MB | 1.3 | 68000 | A2000 z dwoma stacjami dyskietek |
1990 | A3000 | ECS | 1 MB/2 MB | 1.3/2.04 | 68030 | Sloty Zorro III |
1991 | A500+ | ECS | 1 MB | 2.04 | 68000 | |
1991 | CDTV | OCS | 1 MB | 1.3 | 68000 | A500 z napędem CD-ROM |
1991 | A3000T | ECS | 2 MB | 2.04 | 68030 | Rozszerzona A3000 w wieży |
1992 | A600 | ECS | 1 MB | 2.05 | 68000 | Mniejszy wariant A500+ pozbawiony klawiatury numerycznej posiadający slot PCMCIA i interfejs IDE |
1992 | A4000/040 | AGA | 6 MB | 3 | 68040 | |
1992 | A4000/030 | AGA | 6 MB | 3 | 68030 | |
1992 | A1200 | AGA | 2 MB | 3 | 68020EC | Pierwszy niskobudżetowy, 32-bitowy komputer z układami AGA i slotem PCMCIA |
1993 | CD32 | AGA | 2 MB | 3.1 | 68020EC | A1200 bez klawiatury z napędem CD |
1994 | A4000/040 | AGA | 6 MB | 3 | 68040 | A4000 w wieży, a nie obudowie A2000/A3000 |
1996 | A4000T/060 | AGA | 6 MB | 3 | 68060 | A4000T z napędem CD |
A500
Komputer ten premierę swoją miał w 1987 roku. Była to tańsza wersja A1000.
Sercem komputera był chipset OCS z procesorem 68000 i 512 kB pamięci.
Zrezygnowano ze slotów Zorro na korzyść slotu DMA umiejscowionego z lewej
strony. Do komputera dołączano AmigaOS w wersji 1.2, a w późniejszym
modelach 1.3. Jak wszyscy wiemy, model ten zrewolucjonizował świat
technologii. W 1991 roku otrzymał tytuł "Domowego Komputera Roku". Nazwa
kodowa modelu to "B-52".
DANE TECHNICZNE
A500+
Model zadebiutował w 1991 roku. W ofercie znajdował się tylko przez 6 miesięcy,
aby po tym okresie zostać wypartym przez A600. Wiele się spodziewano po
tym modelu, lecz w rzeczywistości okazał się on być jedynie nieznacznie
usprawnioną wersją pierwowzoru. Komputer, sam w sobie, wyglądał identycznie
jak model A500. Różnice tkwiły we wnętrzu: więcej pamięci Chip, nowsza wersja
chipsetu i systemu oraz - wśród innych elementów - umiejscowienie w ROM-ie
sterownika FastFileSystem, przez co możliwe stało się uruchamianie (boot)
dyskietek zapisanych w tym systemie plików. Z ciekawostek, na płycie głównej
znajduje się napis "Rock Lobster" - tytuł utworu muzycznego grupy B-52.
DANE TECHNICZNE
A600
Model pojawił się wiosną 1992 roku jako zamiennik A500+. Była to najmniejsza i najlżejsza Amiga z serii "klasyków". Projektanci na rzecz tzw. kompaktowości zrezygnowali z klawiatury numerycznej, przez co widziano A600 jako pozycję na rynku konsol. Od strony technicznej nieznacznie odbiegała od A500+ (1 MB pamięci Chip, chipset ECS). Dodano jednak slot rozszerzeń PCMCIA, wbudowany modulator telewizyjny, wewnętrzny interfejs IDE. System przeszedł niewielką zmianę i dostępny był w rewizji 2.05. W później sprzedawanych modelach wprowadzono jeszcze nowszy system - 2.1, w którym po raz pierwszy zastosowano znakomite rozwiązanie jakim jest locale.library. Zrezygnowano jednak ze złącza krawędziowego z lewej strony, przez co nie znajdują w niej zastosowania rozszerzenia dla A500. A600 był chlubą konstruktorów, którzy wymieniali jego niezawodność za jeden z największych plusów. Wszystko to dzięki wykorzystanej technologii SMT (Surface Mount Technology) - prawie wszystkie układy specjalizowane były dolutowane bezpośrednio do płyty głównej. Znacznie to przyspieszało i ograniczało koszty produkcji, choć blokowało drogę rozwoju komputera przez wymianę układów na nowszą wersję. Jedynym wyjątkiem był Kickstart. Pewność niezawodności sprzętu była tak duża, że Commodore udzielało rocznej gwarancji na każdy model. Gwarancja zapewniała darmową naprawę sprzętu w domu klienta.
A600 sprzedawana była w różnych konfiguracjach: z dyskiem twardym i bez. Za dodatkową opłatą dostępna była również wersja wyposażona w 2 MB pamięci Chip. Sprzedawano ją z różnym zestawem oprogramowania: programami "Deluxe Paint 3", "Photon Paint 2" czy grą "Lemmings". Po niecałym pół roku istnienia na rynku model staniał drastycznie o 25% swojej początkowej ceny, co wywołało wiele kontrowersji.
Na płycie głównej A600 można znaleźć kilka ciekawych napisów. Pierwszy z nich to popularne już tytuły piosenek grupy B-52. Tym razem jest to "June Bug". Dodatkowo znajdziemy także napis sugerujący, że model A600 miał być modelem A300. Amiga 300, zgodnie z plotkami, które pojawiły się pod koniec 1991 roku, miał być Amigą przeznaczoną na rynek konsol. Z czysto marketingowych powodów zdecydowano jednak, że cofnięcie się w oznaczeniach modeli nie jest dobrym pomysłem, więc postanowiono, że otrzyma on nazwę A600.
DANE TECHNICZNE
A1000
Premiera tej maszyny miała miejsce 23 lipca 1985 roku podczas wystawy w
Lincoln Center, w Nowym Jorku. Projekt oparty był na prototypie Lorraine.
Kosztował niebotyczne jak na tamte czasy pieniądze - prawie 1300 dolarów. W
porównaniu z innymi popularnymi modelami Amigi (A500, A600, A1200) wyróżniał
się odseparowaniem części klawiaturowej od jednostki centralnej i stacji
dysków. Produkcji zaprzestano w roku 1987.
DANE TECHNICZNE
A1200
Model pojawił się w październiku 1992 roku. Wyglądem przypominał
A500, lecz "pod maską" krył się znany z A4000 chipset AGA, 2 MB pamięci
Chip oraz montowany w A600 slot PCMCIA. Był modelem przełomowym i bardzo
popularnym łączącym wysokie możliwości graficzno-dźwiękowe A4000 i domowe
zastosowanie A500, dającym spore możliwości rozbudowy.
Gdy w 1995 roku właściecielem Amigi stała się firma Escom, model przeszedł
drobne zmiany i ponownie rozpoczęto jego produkcję. Sprzedawano go w dwóch
wariantach: Amiga Magic oraz Amiga Surfer (???sprawdzić to???). Najbardziej
zapamiętaną różnicą modeli "escomowskich" w stosunku do "commodorowskich"
był napęd dyskietek, w którym zastosowano mechanizm z napędów HD, przez co
występowały pewne problemy z uruchamianiem starszego oprogramowania odwołującego
się bezpośrednio do sprzętu. Firma zapewniała drobną poprawkę, która eliminowała
ten błąd.
DANE TECHNICZNE
A1500
Model miał swoją premierę w 1990 roku. Wyprodukował go oddział Commodore na
Wielką Brytanię w oparciu o projekt A2000. Model przystosowany był do pracy
z procesorem Motorola 68000 7.14 MHz, lecz sprzedaż odbywała się z pustym
slotem procesorowym. Model początkowo sprzedawano w wersji z systemem 1.3.
Cechą wyróżniającą były dwa napędy dyskietek oraz 1 MB pamięci Chip.
Z uwagi na brak jakiejkolwiek innowacyjności, powody wypuszczenia na rynek
tego modelu nie są do końca znane. Jest kilka teorii, z czego jedna z nich mówi o tym, że wypuszczono ten model, aby "zabić" konkurencję ze strony firmy Checkmate Digital, która produkowała komputer zbliżony do A500 pod nazwą A1500. Byłoby to dosyć mało biznesowe podejście, dławiące nie tylko konkurencję, lecz również sieć sprzedaży, jak i trwonienie pieniędzy.
Inna teoria głosi, że Commodore miało nadwyżkę napędów dyskietek i musieli się jakoś jej pozbyć.
Model A1500 przeszedł jeszcze kilka nieoficjalnych modyfikacji i odmian.
Firma First Computers z Leeds sprzedawała wersję A1500+ wzbogaconą o chipset
ECS oraz ROM 2.04. Później pojawiła się wersja wyposażona w przęłącznik
kickstartów 1.3/2.04 oraz rozszerzenie pamięci.
DANE TECHNICZNE
A2000
Starzejąca się Amiga 1000 w marcu 1987 została zastąpiona nowym modelem.
Amiga 2000 zaliczana była do tzw. systemów high-end i w odróżnieniu od A500,
czy A1000 będących systemami low-end, posiadała kilka mocnych stron. Jednym
z nich było siedem wewnętrznych złącz rozszerzeń (pięć Zorro II i dwa
16-bitowe złącza ISA). Złącza ISA domyślnie były wyłączone, lecz można było
z nich korzystać po uprzedniej instalacji mostka produkcji Commodore
PC-on-a-card. Nieaktywne złącza były zasilone i mogły służyć do obsługi kart
TBC lub wiatraków. Kolejne zalety to standardowo montowany 1 MB pamięci z
możliwością rozszerzenia do 9 MB oraz możliwość zmiany procesora.
Początkowo model nie cieszył się popularnością. Wysłuchano wielu uwag
zgłaszanych przez programistów i do roku 1990, gdy zaprzestano produkcji
modelu, wydano dwa duże uaktualnienia z różnymi numerami wersji płyt
głównych (opisane poniżej).
W oparciu o projekt A2000 powstały również dwa inne modele: A1500 oraz
A2500. Dostępna była także specjalna wersja A2000HD z kontrolerem A209x SCSI
oraz dyskiem twardym SCSI.
A2000-A
Pierwsza wersja A2000 zaprojektowana przez ekipę inżynierów z Niemiec była bardzo zbliżona projektowo do A1000. Miała jednak pewne niewygodne ograniczenia w postaci wąskiego gardła układu Agnus dającego jedynie możliwość wykorzystania 512 kB pamięci (pamięć znajdowała się na karcie rozszerzenia) oraz reprezentował mało nowoczesne rozwiązania, które były przełomem w momencie premiery A1000, lecz nie dwa lata później (złącze video, czy złącze procesora). Komputer przez to był wolny. W kolejnych modelach usunięto te błędy. Podobno wyprodukowano 60000 egzemplarzy tego modelu.
A2000-B
Przeprojektowana wersja (nazwa kodowa B2000) zawierała więcej rozwiązań z A500, przez co była znacznie tańsza. Układ kontroli logiki dla złącz rozszerzenia został wbudowany w Bustera a procesor i pamięć (1 MB Chip) przeniesiono na płytę główną. Złącze wideo obsługiwało więcej sygnałów, a slot procesora posiadał interfejs koprocesora. Większość sprzedanych modeli A2000 to właśnie A2000-B.
A2000-C
Ostatnia wersja A2000 stworzona w oparciu o chipset ECS i tylko tyle ją różni od modelu A2000-B. W Stanach Zjednoczonych znana jako A2000+ rozsyłana wraz z kickstartem 2.04.
DANE TECHNICZNE
A2500
Model oparty na płycie głównej A2000-B, wydany w 1989 roku. Występowały trzy
odmiany: A2500/020 z kartą procesorową A2620, na której znajdował się
procesor 68020 14 MHz z koprocesorem 68881, A2500/030 z kartą procesorową
A2630, na której znajdował się procesor 68030 25 MHz z koprocesorem 68882
oraz A2500UX. Ta ostatnia odmiana sprzedawana była wraz z systemem AT&T Unix
System V Release 4, a nie z AmigaOS, oraz trójprzyciskową myszą. Opcjonalnie
posiadała także streamer kasetowy oraz kartę sieciową Ethernet.
DANE TECHNICZNE
A3000
Model zadebiutował 24 kwietnia 1990 roku. W porównaniu z innymi modelami był
to prawdziwy demon prędkości sprzedawany pod hasłem stacji roboczej na
potrzeby obróbki graficznej (W Industries wykorzystywało A3000 jako
podstawę swoich maszyn wirtualnych). Sercem A3000 był procesor 68030. Była
to również pierwsza Amiga wyposażona w sloty Zorro III. Do każdego modelu
dołączano dwa systemy operacyjne: AmigaOS 2.x oraz SVR4. Wyjątkowość
amigowego systemu polegała na tym, że podobnie jak w przypadku A1000
Kickstart ładowany był z dysku twardego zamiast z ROM-u. Co się zaś tyczy
SVR4, był to system uniksowy pozwalający korzystać ze środowiska graficznego
X Window oraz Open Look, narzędzi sieciowych wykorzystujących protokoły
TCP/IP, NFS i RFS. Dziwactwem był fakt, że SVR4 dystrybuowany był na
magnetycznej taśmie (zamiast na dyskietce).
DANE TECHNICZNE
A3000T
W październiku 1991 roku Commodore zaprezentowało owieżowaną wersję modelu
A3000. Wykorzystano w nim procesor 68030/25 MHz z koprocesorem 68882 oraz 2
MB 32-bit pamięci z możliwością jej rozszerzenia o 16 MB. Z racji tego, że
model pojawił się, zanim światło dzienne ujrzały pamięci SIMM, rozszerzenie
możliwe było przez ich wolniejszą alternatywę tzw. pamięci Zip. W
późniejszym czasie istniały jednak przelotki pozwalające na wpięcie kości
SIMM. Docelowo A3000T była przeznaczona na rynek multimediów co obrazowała
jej cena, która w dniu premiery w wersji ze 100 MB dyskiem twardym SCSI
wynosiła 4498 dolarów. Za dopłatą 500 dolarów można było zwiększyć pojemność
dysku twardego do 200 MB.
Oryginalna obudowa posiadała wyłącznik blokujący klawiaturę i mysz, a także szerokie spektrum rozbudowy. Posiadała miejsca na dwie stacje dyskietek 3.5" oraz trzy 5.25" (jedna montowana poziomo, a dwie pionowo). Było również miejsce na dwa kolejne takie napędy lub jakieś inne rozszerzenie pamięci masowej. Płyta główna umożliwiała podpięcie do pięciu kart pracujących w standardzie Zorro III, 4 karty PC na użytek emulacji, slot wideo na dodatkowe wyjście obrazu, złącze procesora pozwalające podpięcie kart procesorowych 68040/060.
DANE TECHNICZNE
A4000
W 1992 roku Commodore wydało najbardziej zaawansowany model Amigi. A4000
korzystała z dobrodziejstw chipsetu AGA, który pozwalał na wyświetlenie 256
tysięcy kolorów z palety 16 mln oraz z możliwości nowego systemu w wersji
trzeciej. Dostępnych było kilka jej odmian, z czego każda posiadała w
standardzie 6 MB pamięci, napęd dyskietek gęstych (1.76 MB) oraz dysk twardy.
Odmiany różniły się wykorzystanym procesorem EC030/25 MHz (na płycie głównej
lub przez kartę procesorową A3630) oraz 040/25 MHz (przez kartę procesorową
A3640), a także rewizją płyty głównej: A, B (najpopularniejsza), C, D (model
A4000-CR z wlutowanym procesorem na płycie głównej) i 2B. A4000 stanowiła
połączenie nieomalże wszystkich poprzednich modeli biorąc z nich to, co
najlepsze: od A2000 dużą obudowę, od A3000 pionowe sloty i zintegrowany
kontroler dysku twardego, a od A1200 chipset AGA. Pamięć mogła być
rozszerzona o dodatkowe 16 MB pamięci Fast. Ceny modelu i jego konfiguracje
były różne.
DANE TECHNICZNE
A4000T
Zanim Commodore ogłosiło upadłość opracowało projekt modelu A4000T, który był
owieżowaną wersją A4000. Premiera była przewidziana na 1994 rok, lecz w
wyniku wydarzeń z tego roku udało się wyprodukować jedynie 200 sztuk modelu.
W 1995 roku Amiga Technologies wznowiło projekt, lecz pojawił się dopiero w
1996 roku. Różnice w porównaniu do standardowej A4000 prawie nie występowały -
za wyjątkiem zintegrowanych kontrolerów IDE i SCSI II. Do modelu dołączano
dyski twardy o pojemności 1 GB oraz różne wersje procesorów (nawet 68060/50
MHz). Później dostępny był również w wersji A4000T QuikPak z napędem CD oraz
dyskiem twardym 2 GB.
DANE TECHNICZNE
Amiga CD32
Model CD32 był drugą próbą Commodore wejścia na rynek konsol. Zadebiutował
we wrześniu 1993 roku. W Europie udało się nawet zdobyć sporą część rynku
pokonując PC CD-ROM. W USA nie było już tak różowo. Rząd amerykański
zażądał najpierw spłaty 10 milionów dolarów kary za naruszenie patentu XOR.
Produkcji modelu zaprzestano niespełna pół roku później, w lutym 1994 roku.
Wyprodukowany, lecz niewysłany sprzęt nigdy nie opuścił magazynu na
Filipinach. Posłużył za rozliczenie kosztów poniesionych za wynajem fabryki.
Krótka historia CD32 nie przeniosła się jednak na popularność. Przez kilka
kolejnych lat sprzęt cieszył się popularnością i było zapotrzebowanie na
tytuły amigowe na płytach CD. W 1994 roku firma zewnętrzna wyprodukowała
specjalne przystawki SX-1 i SX32, które sprawiały, że konsola stawała się
pełnoprawnym komputerem.
DANE TECHNICZNE
Amiga CDTV
W czerwcu 1990 roku Commodore wypuściło na rynek sprzęt, który był podobnym
przełomem jak kilka lat wcześniej A500. CDTV (bez przedrostka Amiga w
nazwie) był w zasadzie starą, dobrą "pięćsetką" tylko że w stylowej, czarnej
obudowie, pozbawiony klawiatury i napędu dyskietek, lecz w zamian posiadał
napęd CD. Commodore nie reklamowało sprzętu jako komputera z rodziny Amigi,
lecz jako narzędzie konsumeckie (magnetowid nowej generacji), które miało
konkurować z philipsowskim CD-i. CDTV był krytykowany za słabe możliwości
rozbudowy, choć Commodore wyraźnie zaznaczało, aby sprzęt nie był traktowany
w kategorii komputera dyktując nawet jego sprzedaż wśród sprzętu audio-wideo,
a nie komputerów. Nazwa producenta mimo wszystko do czegoś zobowiązywała i
nikt nie chciał tego kupować. Dla komputerowców "nie był to komputer", dla
niekomputerowców - "za bardzo przypominał komputer". Ostatecznie dodano do
niego stację dyskietek, klawiaturę i system operacyjny w wersji 1.3.
Przemianowano nazwę na Amiga CDTV, lecz było chyba już trochę za późno - nie
przełożyło się to na sprzedaż.
Niedługo po premierze CDTV Commodore wyprodukowało A570 - napęd CD będący rozszerzeniem dla A500/A500+ umożliwiający (częściowo) uruchamianie oprogramowania dla CDTV. Sercem A570 był napęd CD produkcji firmy Masushita. Urządzenie należało podłączyć wykorzystując złącze krawędziowe komputera. Wymaganiem było posiadanie 1 MB pamięci Chip.
DANE TECHNICZNE